จากกรณีศึกษา สตีเฟน (นามสมมุติ) จากเว็บไซต์ strategy-business สะท้อนปัญหาสำคัญที่ผู้นำหลายคนกำลังเผชิญ โดยเขาคือนักพูดชั้นเยี่ยมที่สร้างแรงบันดาลใจได้ทุกครั้งที่ขึ้นเวที แต่กลับพบว่า ทีมงานส่วนใหญ่ไม่เข้าใจวิสัยทัศน์องค์กรอย่างแท้จริง เพราะเขาสื่อสารได้ดีเฉพาะกับคนที่ได้ฟังเขาโดยตรงเท่านั้น เมื่อสตีเฟนปรับเปลี่ยนวิธีการสื่อสารให้กระชับและใช้ช่องทางสื่อสารหลากหลายขึ้น ผลลัพธ์ทั้งด้านธุรกิจและบรรยากาศทีมก็ดีขึ้นอย่างเห็นได้ชัด

นี่เป็นเพียง 1 ในจุดบอดที่ผู้นำมักไม่รู้ตัว ซึ่งต้องการการระบุและแก้ไขอย่างเร่งด่วน

ผู้นำจะเก่งแค่ไหน บางทีก็มี ‘จุดบอด’ ที่มองไม่เห็น

งานวิจัยจาก Merryck & Co. และ Barrett Values Centre ระบุว่า ด้านที่ผู้นำคิดว่า “ต้องปรับปรุง” แทบไม่ตรงกับ ด้านที่คนรอบตัวคิดว่า “เขาควรปรับปรุง”

ในปี 2004 ทาง Merryck & Co. ได้เริ่มทำงานร่วมกับ Barrett Values Centre เพื่อร่วมกันคิดค้นวิธีการ ระบุจุดบอดของผู้นำ (Leadership Blind Spots) ซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของโปรแกรมพัฒนาผู้นำระดับสูง โดยตั้งคำถามออกเป็นสองกลุ่ม

• คำถามสำหรับผู้บริหารคือ: “จงบอกสิ่ง 3 อย่างที่คุณอยากปรับปรุงหรือลดละเลิก”
• คำถามสำหรับทีมงานถึงผู้บริหาร: “คุณอยากให้บุคคลนี้ปรับปรุงหรือลดละเลิกเรื่องใด 3 อย่าง?”

📌 3 Insight ที่ค้นพบ:

1. ความไม่ตรงกันระหว่างสิ่งที่ผู้นำคิดกับสิ่งที่คนอื่นเห็น

• มีเพียง 1% เท่านั้น ที่ผู้บริหารและผู้ประเมิน เลือกสิ่งที่ต้องพัฒนาเหมือนกันทั้ง 3 ข้อ
• มีถึง 80% ที่สิ่งที่ผู้บริหารและผู้ประเมินเลือก ไม่ตรงกันเลยแม้แต่ข้อเดียว
• อีก 19% มีการตรงกันเพียง 1 หรือ 2 ข้อ

2. ทั้งสองฝ่ายต่างเห็นพ้องเรื่อง “ผู้นำต้นแบบ” ควรมีคุณลักษณะแบบไหน
จากข้อมูลพบว่าทั้งผู้บริหารและผู้ประเมินต่างก็เลือก ลักษณะ 10 ข้อที่เหมือนกัน โดยไม่มีใครชี้นำ ว่านี่คือสิ่งที่ “ผู้นำต้นแบบควรมี”

3. 10 คุณลักษณะนั้น แบ่งได้เป็น 2 กลุ่มหลัก:

ด้านการเชื่อมโยงกับผู้อื่น (Connecting with others)

• Emotional intelligence/people skills
• Communication
• Delegation and trust
• Listening
• Visibility and access

ด้านการขับเคลื่อนผลลัพธ์ (Driving performance)

• Time management
• Vision, strategy, organizational priorities
• Executive presence
• Development of team and other leaders
• Accountability and conflict resolution

ซึ่งถ้าลองมองงานวิจัยนี้กลับมาในมุมองค์กร การทำ Feedback แบบ 360 องศา ก็เป็นตัวช่วยหนึ่งที่ทำให้ลีดเดอร์มองเห็นจุดบอดที่ตัวเองมองไม่เห็นได้มากขึ้น และจะช่วยให้ทำงานร่วมกับทีมได้อย่างมีประสิทธิภาพมากขึ้นด้วย

5 จุดบอด ที่พบได้บ่อยที่สุดในเหล่าลีดเดอร์

1. ทำทุกอย่างคนเดียว
เพราะกลัวที่จะขอความช่วยเหลือ ไม่กล้าเปิดใจให้คนอื่นสนับสนุน

2. ไม่รู้ตัวว่า “พฤติกรรมของตัวเอง” มีผลกระทบต่อผู้อื่น
เพราะไม่รู้ตัวว่าเรากำลัง “แสดงตัวตนอย่างไร” ในสายตาคนอื่น แล้วส่งผลกับอีกฝ่ายอย่างไร

3. ติดกับดัก ‘ฉันรู้แล้ว’
เพราะ ให้คุณค่ากับการ “ถูกต้อง” มากกว่าการ “เข้าใจคนอื่น” หรือ “เรียนรู้สิ่งใหม่”

4. มองคำสัญญาไม่สำคัญ
ไม่ให้เกียรติเวลาหรือความพยายามของผู้อื่น ไม่รักษาสิ่งที่ตกลงกันไว้

5. ไม่กล้าแสดงจุดยืน
เพราะไม่ยึดมั่นในสิ่งที่เชื่อ ไม่กล้าตัดสินใจเด็ดขาด

3 วิธีระบุ “จุดบอด” แบบมืออาชีพ

1.ใช้ “360-Degree Feedback”
ให้ทั้ง ทีม ลูกน้อง เพื่อนร่วมงาน และเจ้านาย ประเมินคุณแบบไม่เปิดชื่อ
ตัวอย่างคำถาม:
“คุณอยากให้ฉันปรับปรุงอะไรในการทำงานร่วมกัน?”

2.ถามทีมแบบเฉพาะเจาะจง
ใช้การพูดคุยแบบ ตัวต่อตัว เพื่อลดการกลัว Feedback โดยไม่ใช่การตั้งคำถามว่า “ฉันมีจุดอ่อนอะไรบ้าง?” (ได้คำตอบกว้างเกินไป) ให้ตั้งคำถาม “ถ้าจะให้ฉันปรับ 1 อย่างเพื่อให้ทีมทำงานง่ายขึ้น มันคืออะไร?”

3. สังเกต “สัญญาณเงียบ” จากทีม

• ทีม ไม่กล้าเสนอไอเดีย เมื่อคุณอยู่ในห้อง
• มีคน ลาออกเพิ่มขึ้น โดยไม่บอกเหตุผลชัดเจน
• คุณเป็นคนพูด 80% ของเวลาในที่ประชุม

“จุดบอดจะไม่กลายเป็นปัญหา หากเรากล้าหยิบมันมาพัฒนาให้กลายเป็นจุดแข็ง”

จุดบอดส่งผลต่อความเชื่อมั่นของทีม ส่งผลต่อความสามารถในการสื่อสาร วิสัยทัศน์ และตัดสินใจ ท้ายที่สุด Blind Spot ไม่ได้หมายถึงการล้มเหลว แต่มันคือ “โอกาส” ที่รอให้ผู้นำได้กล้าก้าวเข้าไปสำรวจ เพราะการเป็นผู้นำที่ดีไม่ใช่แค่การมีคำตอบสำหรับทุกคน แต่คือการกล้าตั้งคำถามกับตัวเองก่อนใคร เมื่อผู้นำคนหนึ่ง “มองเห็นตัวเองได้ชัดเจนขึ้น” ทีมก็จะ “มองเห็นผู้นำคนนั้นในแสงที่ดีขึ้น” เช่นกัน

Sources::
https://www.ramonashaw.com/9-common-blind-spots-that-plague-even-the-best-leaders/
https://www.strategy-business.com/article/Revealing-leaders-blind-spots

——
📌 สนใจ Corporate In-House Training ยกระดับทักษะองค์กรด้วย AI-People Enablement Solutions 
ติดต่อ [email protected]
หรือโทร 082-297-9915 (คุณโรส)
——